ΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΜΑΣ ΤΡΑΓΟΥΔΙ !
Κείμενο: Χρίστος Ε. Μαυρόπουλος
Επιμέλεια: Γιάννης Λουκάς
Επιμέλεια: Γιάννης Λουκάς
Μακρύς ο δρόμος για το Δημοτικό μας τραγούδι,
γι’ αυτό κι εγώ θα στραταρίσω αγάλι – αγάλι.
Το δρόμο αυτό, βέβαια, τον περπάτησαν,
τον διαπλάτωσαν και τον φώτισαν
με τις έρευνές τους ο Σίμωνας Καρράς, η Δόμνα Σαμίου,
ο Νικόλαος Πολίτης και άλλοι.
Ας μπούμε, το λοιπόν, στη ρότα του αγάλι – αγάλι.
Το 1977 στο περιοδικό «ΠΑΡΑΔΟΣΗ» ( έτος Α’ τευχ. 4 – 5) ο σπουδαίος άνθρωπος των γραμμάτων και συγγραφέας Ι. Μ. ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ γράφει το αφιέρωμά του: ΣΤΗΝ ΚΥΡΙΑ ΘΕΟΤΟΚΟ "Η ΠΑΝΑΓΙΑ ΜΑΝΟΥΛΑ" και σε κάποιο σημείο αναφέρει :
«Οι άνθρωποι έχουν πλάσει και μια δική τους παναγιά ο καθένας,Κάπως έτσι, θαρρώ, ξεκίνησε και το Δημοτικό τραγούδι! Απ’ τους καημούς και την ανάγκη του ανθρώπου να μιλήσει, να τραγουδήσει τους αγώνες και τις ελπίδες του συναισθηματικού και καλότροπου Λαού μας.
μια παναγιά για τον καθένα, για την κάθε ώρα, για το κάθε κατατόπι,
για την κάθε διάθεση της ψυχής και του νου.
Μα και πάλι μέσα σε κάθε μια από τούτες τις παναγιές
αγρυπνεί η ΠΑΝΑΓΙΑ η μανούλα…»
Να τραγουδήσει με λόγια απλά του λαϊκού καλλιτέχνη, του οργανοπαίχτη, κάποιου αισθαντικού ανθρώπου, λόγια που ποτέ δε γράφτηκαν και φτέρισαν σαν τα πουλιά από στόμα σε στόμα, παιδεύτηκαν απ’ τους καιρούς – ίσως και από τους ειδικούς – και γένηκαν λόγος στρωτός και εύκολος, για ν’ ακουμπήσει η καρδιά!
Κι ο πρωτομάστορας του τραγουδιού ποτές δε ‘γνοιάστηκε ν’ αφήσει τ’όνομά του, ένα σημάδι μες στο χρόνο, κάτι που να τον ξεχωρίζει στη μνήμη μας και στο φεγγί μας, μονέ μηνύματα με το τραγούδι του μας άφησε και εποχής γνωρίσματα, που πρέπει οι άνθρωποι να αγαπούν!
Τραγούδησαν γι’ αυτό για τα καμώματα της Πατρίδας μας, της φαμελιάς μας και χίλιο λογιώνε τραγούδια κοντυλοσερμένα στο φεγγί τους.
Ακριτικά (έπος), ιστορικά, κλέφτικα, της τάβλας, της σκλαβιάς, τραγούδια της αγάπης, τραγούδια του γάμου και της ξενιτειάς, νανουρίσματα, ταχταρίσματα, και της καλότροπης της κασκαρίκας ( περιγελαστικά).
Τραγούδια για την κάθε ώρα, για το κάθε κατατόπι, για την κάθε διάθεση της ψυχής και του νου.
Και σ’ όλα μέσα κάπου αγρυπνεί η Πατρίδα!
Κι όταν υπάρχει στο σωκάρδι λεβεντιά, τραγούδι ακούγεται και γίνεται χορός, ακόμα και στη συφορά
Μη λησμονάτε τον Ανδρούτσο, στο χάνι, στη Γραβιά!
Έτσι, συνήθως τα τραγούδια γίνονται, θαρρείς, πουλιά και πάνε από γενιά σε γενιά και δίνει ο κόσμος προσοχή κι αφτί και σιγανοτραγουδεί στη θάλασσα, στον κάμπο, στα νησιά, ακόμη και στην ξενιτειά κι αργοσταλάζουν στην καρδιά του ξενιτεμένου η νοσταλγία, του γυρισμού γλυκέρια και της ψυχής ροσόλια !
Κι ότε- που λέτε- “ ένας αητός “ ζευγάρωσε με το κλαρίνο στα 1835 για πρώτη στην Πατρίδα μας φορά, τότενες πέταξε, ξεσπιτώθηκε το τραγούδι σε ξεροτόπια, σε βουνά, σε χώρες διπλανές, γειτονικές, για να κριθεί, θαρρείς, να συγκριθεί, πολιτισμό να ‘μολογήσει, να συνταιριάξει ‘στορήματα, ελπίδες, όνειρα, και τους Λαούς ν ’αδελφώσει!
Υπάρχουν, όμως, κι άλλα τραγούδια, που οι ειδικοί Παραλογές τα ονοματίζουν.
Τραγούδια που ‘στορούνε μύθους και καμώματα, και βγαίνουν πού και πού αληθινά!
Ανατολίτικα, ‘ματοβαμμένα, με ξωτικές αγάπες, γυναικωνίτες και σπαθιά, κι άλλα στην κάψα της ερήμου, μ’ αραχνοπάνια και γλυκο-νεραϊδοκουβέντες, που ‘χουν κι αυτά ξεχωριστή γητειά!
Στον τόπο μου υπάρχει πύρρωμα ψυχής για το Δημοτικό τραγούδι!
Κι όσα κι αν μολογάνε τα βιβλία, οι στράτες, οι πολιτείες, τα βουνά, δεν είναι τίποτα μπροστά στην εθνικοθρησκευτική γιορτή του πολιούχου και προστάτη μας ΑΪ – ΓΙΩΡΓΗ!
Εκεί να δεις παράδοση, ν’ αφουγκραστείς Δημοτικό τραγούδι, να δεις πυρρίχιο χορό, που να περισσεύει η λεβεντιά, να ξεγυμνώνεται η ψυχή σου και να θαμάζεις τ’ απανωπροίκια απ’ την ωραία μας και ιερή κληρονομιά!
Και σ’ όλα αυτά μπροστάρηδες παλιοί και νέοι τραγουδιστές κι οργανοπαίχτες του χωριού!
Γι’ αυτούς ετούτο το σημείωμα :
ΠΑΛΙΟΙ ΤΡΑΓΟΥΔΙΣΤΕΣ ΚΙ ΟΡΓΑΝΟΠΑΙΧΤΕΣ ΤΗΣ ΑΡΑΧΩΒΑΣ
Στο τούμπανο (το λέγανε και νταούλι ή δερμάτι ): Στάθης Μαυρεπής ή Τσελεπής!
Στο κλαρίνο: Χαρίτος (1920), ο Γιώργης Παπαλεξανδρής ή Μπεκάτσας, ο Παναγιώτης Tσακωνίτης ή Κότσαλης, ο Γιάννης Σαμαρτζής ή Φέκος!
Στο σαντούρι: Ο Τάσος Κοροδήμος ή Κιρησσαίος, ο Γιάννης Βλαχαντώνης ή Καστάνης, ο Γιάννης Φαρμάκης ή Φαρμακόγιαννος!
Στο λαγούτο: Ο Μήτσος Μηλιώνης ή Μηλιώνα, ο Αγησίλαος Αρβανιτάκος ή Σίλαχος, ο Αυγερινός Γκίκας!
Στην κιθάρα: Ο Μήτσος Μηλιώνης ή Μηλιώνα, ο Λουκάς Αποστολόπουλος ή Λουκαντάς, ο Νίκος Σαμαρτζής ή Φέκος!
Στο τραγούδι: Ο Μήτσος Μηλιώνης ή Μηλιώνα, ο Λουκάς Αποστολόπουλος ή Λουκαντάς κι η τραγουδίστρια Μαρίτσα!
Στο σουραύλι: Έπαιζαν και παίζουν όλοι οι τσοπάνηδες!
Στο μπουζούκι: Πρώτοι στους πρώτους ο Γιάννης Δασαργύρης (έπαιξε για τη Μαρία Κάλλας στην ταβέρνα του), ο Κώστας Αγγελής ή Καλαβρυτινός, ο Στέφανος Γκενεράλης ή Φάνης, ο Γιάννης Σκόπας ή Σκοπόγιαννος, ο Κώστας Σύρος ( προσωπικός φίλος του Μεγάλου Παπαϊωάννου) κι από κοντά ο Στάθης Σύρος, ο Μήτσος Βελέντζας (έπαιξε με τη Μοσχολιού και τον Ζαμπέτα στην Αθήνα)!
Οι φωτογραφίες που ακολουθούν είναι από το αρχείο μου:
 |
| Αριστερά ο μπάρμπα Γιάννης που έπαιξε για την Μαρία Κάλλας στην Ταβέρνα του |
 |
| Τα προικιά της νύφης συνοδεία οργάνων |
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου