Απο Λουκά Παπαλεξανδρή
Το Άστυ, αρ. φύλ. 1923, 28.03.1896: 3
ΟΙ ΔΕΛΦΟΙ
250 ΓΑΛΛΟΙ ΕΠΙΣΚΕΠΤΑΙ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ
Ο κ. ΩΜΟΛΛ ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΕΙ ΠΑΝΤΟΥ
Ἀστυνόμοι καὶ δήμαρχος ὑποδεχόμενοι τοὺς ξένους ἐν ἀτμοπλοίῳ. - Ἐπίσκεψις ἐπὶ τόπου τῶν ἀρχαιοτήτων. – ᾎσμα ἀοιδοῦ ἐκ τῆς ὀρχήστρας τοῦ θεάτρου. - Γεῦμα ὑπαίθριον. - Προσφωνήσεις καὶ ἀντιφωνήσεις. |
| Δελφοί 1913 - Φωτογραφία Hubert Pernot |
ΧΡΙΣΣΟΝ, 24 Μαρτίου
Τὸ κομίζον τοὺς ἀναμενομένους Γάλλους μέγα ἀτμόπλοιον ἠγκυροβόλησεν ἀπὸ πρωίας εἰς Ἰτέαν. Ὁ ἀστυνόμος τῆς πρωτευούσης μετὰ τοῦ τῆς Κρίσσης καὶ τοῦ δημάρχου ἐπιβάντες λέμβου ἐχαιρέτισαν τὸ πλήρωμα ἐν τῷ ἀτμοπλοίῳ. Εὐθὺς λέμβοι πολύκωποι καὶ κομψαὶ ἀπεβίβασαν τοὺς ὑψηλοὺς ἐπισκέπτας εἰς τὴν προκυμαίαν Ἰτέας, ὁπόθεν δι’ ἁμαξῶν, ἵππων καὶ ἡμιόνων ἀνήχθησαν εἰς
Δελφοὺς διελθόντες μέσῳ τοῦ σημαιοστολίστου Χρισσοῦ, ἐν ὡραίᾳ τῆς ἀνοίξεως ὥρᾳ, ἔνθα κόσμος πολὺς καὶ παρθένοι γλυκεῖαι καὶ εὐειδεῖς ἐγκαρδίως ἐχαιρέτων τὴν ποικιλίαν τῶν ξένων, μεταξὺ τῶν ὁποίων διεκρίνοντο μικροί, νέοι καὶ νέαι ἀποτυπώματα παρισινῆς καλλονῆς. Ἐν νέοις Δελφοῖς ἐξ ἴσου ἡ ὑποδοχὴ ὑπῆρξε λαμπρά. Πᾶσα ἡλικία καὶ φῦλον ἑκατέρωθεν τῆς ἁμαξιτῆς ὁδοῦ καὶ τῶν κυματιζουσῶν ἑλληνικῶν καὶ γαλλικῶν σημαιῶν ἀναμένουσα περιχαρῶς ὑπεδέχετο τοὺς ξένους καὶ μὲ τοιαῦτα αἰσθήματα, ὡσεὶ νὰ ὑπεδήλουν τὴν εὐγνωμοσύνην των ἐπὶ τῇ τοιαύτῃ τιμῇ ἐν τῷ τόπῳ.
Ὁ κ. Ὡμὸλλ ἕτοιμος ὑποδεχθεὶς τοὺς συμπατριώτας του κατηύθυνεν αὐτοὺς τὸ πρῶτον ἐν τῇ Κασταλίᾳ Πηγῇ, ὁπόθεν τὸ κῦμα τοῦτο τῆς Παρισινῆς ἀριστοκρατίας ἐπιμήκως καθοδηγῶν ἐν ταῖς ἀνασκαφαῖς, ἤρξατο ἀπὸ τῆς κατωτάτης γραμμῆς ἑρμηνεύων τὰ πάντα λεπτομερῶς καὶ ἐν μέσῳ ἄκρας σιγῆς, ὅτε δὲν ἔβλεπες ἄλλο, εἰμὴ χεῖρας πολλαχόθεν σπασμωδικῶς νὰ κινῶνται διὰ μολυβδίδος ἐπὶ χάρτου (ἀναντιρρήτως ἐν στενογραφίᾳ ἐκράτουν λεπτομερεῖς σημειώσεις ἐπὶ τοῖς λεγομένοις ὑπὸ τοῦ σοφοῦ ἀρχαιολόγου κ. Ὡμόλλ).
Ἡ περιγραφὴ τῶν ἀποκαλυφθέντων καὶ ἐπὶ τόπου κειμένων κειμηλίων τῆς ἀρχαιότητος ἔληξε καὶ ἤδη ἀνήλθομεν εἰς τὸ ἀνώτατον σημεῖον τῶν Δελφῶν εὑρεθέντες ἀκριβῶς πρὸ τοῦ θεάτρου. Ὤ, ἐνταῦθα εἶνε ἀδύνατον νὰ περιγράψῃ τις τὴν χαρὰν τῶν ἐπισκεπτῶν, οἵτινες ὡς διὰ συνθήματος ἀνέτρεχον τὰ ἑδώλια τοῦ θεάτρου καὶ κατελάμβανον ἕκαστος ἀραιὰν θέσιν. Τὰ χειροκροτήματα ὑπῆρξαν ἀποτόμως ραγδαῖα καὶ κατ’ ἐπανάληψιν ἐν ρυθμῷ, αἱ ζητωκραυγαὶ δ’ ὑπὲρ τῆς Ἑλλάδος μεθυστικαί. Τέλος ἐπῆλθε στιγμιαία σκέψις καὶ ὁμόφωνος ἀπόφασις, ἵνα ἀοιδὸς ἐκ τῆς ὁμηγύρεως καταλάβῃ τὴν ὀρχήστραν καὶ τραγῳδήσῃ. Ἀμέσως ὑπεδείχθη καὶ ἡ ἐκ πασῶν καλλικέλαδος κατέλαβε τὴν ἀρχαίαν ὀρχήστραν καὶ ἐτραγῴδησε θεῖα (ἴσως νὰ ἔψαλε τὸν ὕμνον τοῦ Ἀπόλλωνος). Τὰ χειροκροτήματα πρὸς στιγμὴν ἀπέσβεσαν τὴν ὑψίφωνον καὶ καλλιπάρειον εὐγενῆ καὶ ὑψηλὴν ξένην – ἦσαν τόσον πολλὰ ἡνωμένα μὲ τὰ τῶν Ἑλλήνων – , ἀλλὰ μειδιάσασα συνεκρατήθη, ἵνα καταπλήξῃ, ὡς ἐγένετο εὐθὺς κατόπιν, τοὺς ἀπείρους θεατάς.Διάφοροι φωτογραφικαὶ μηχαναί, ὡς μικρὰ ἐγκόλπια, πολλαχόθεν ἀποκαλυπτόμεναι ὑπὸ εὐγενῶν καὶ μὲ λαμπρὰς ἀμφιέσεις Γάλλων νεανιῶν, ἀπεικόνιζον τὰ ἐν τῷ θεάτρῳ καὶ τοῖς πέριξ συμπλέγματα.
 |
| Επισκέπτες στους Δελφούς |
Ὁ κ. δήμαρχος, εὐχαριστήσας τὸν κ. Ὡμόλλ, ἀμέσως ἀνῆλθεν ἐπὶ τῆς ὑποδειχθείσης θέσεως καὶ προσφωνήσας τοὺς ἐπισήμους ξένους εἶπε περίπου τὰ ἑξῆς:
Γαλλία, μεγάλο καὶ γλυκὺ ὄνομα, ἐπὶ τοῦ ἱεροῦ ἐδάφους τῶν ἀρχαίων Δελφῶν χαιρετῶ ὡς ἀντιπρόσωπος τοῦ Δήμου Κρίσσης καὶ τοῦ χωρίου Δελφῶν ἐκ μέσης καρδίας τὰ εὐγενῆ καὶ ὑψηλὰ τέκνα Σου ἐν μέσῳ ἡμῶν εὑρισκόμενα τὴν στιγμὴν ταύτην. Ναί, εὐγενεῖς ξένοι, Σᾶς ἀποτείνω τὸ καλῶς ἤλθατε μετὰ μυχίου χαρᾶς, τὴν ὁποίαν μοῦ ὑπαγορεύει ἴδιον αἴσθημα συγκρατοῦν τὴν καρδίαν μου ἤδη, ὡς καὶ παντὸς Ἕλληνος λατρεύοντος μετὰ τὸν θεὸν καὶ τὴν πατρίδα του, τὴν πατρίδα Ὑμῶν – τὴν μεγάλην Γαλλίαν – ὡς σκιὰν εὐέλπιδα μεγάλης Ἀδελφῆς. Ὁ Ἕλλην δὲν λησμονεῖ τὸ παρελθόν· ἀναγνωρίζων δὲ τὴν ἀκένωτον πηγὴν τῶν φώτων καὶ πάσης θαυμαστῆς προόδου ἐκ τῆς μεγάλης Γαλλίας δι’ ὅλην τὴν ὑφήλιον ἑκάστοτε ἀπορρέουσαν καὶ τὴν πολλὴν ἀγάπην τῶν τέκνων αὐτῆς πρὸς τὴν μικρὰν Ἑλλάδα, ἀτενίζει πρὸς τὴν Γαλλίαν εὔελπις καὶ διὰ τὸ μέλλον του. Ζήτω ἡ Γαλλία! Ζήτωσαν οἱ σημερινοὶ ὑψηλοὶ ἐπισκέπται ἡμῶν Γάλλοι!Τὰ χειροκροτήματα ἐπανειλημμένως διακόψαντα τὸν προσφωνοῦντα ὑπῆρξαν ζωηρὰ καὶ τόσον ἐγκάρδια, ὥστε μόνοι οἱ παρευρισκόμενοι ἐπείσθησαν ὅτι ἀλήθειαν λέγομεν ἰδόντες πολλοὺς Γάλλους νὰ δακρύωσιν ἐκ τῆς χαρᾶς καὶ συγκινήσεως. Ζήτω ἡ Ἑλλὰς ἐπανελήφθη πλειστάκις καὶ ἐν τῷ μέσῳ ρυθμικῶν χειροκροτημάτων ὑφ’ ἁπάντων τῶν ἐπισήμων ξένων, μετὰ τὰ θερμὰ καὶ ἐγκάρδια συγχαρητήρια τῶν ἐπισήμων ξένων, λαμβάνει τὸν λόγον ἐκ τῶν διασήμων ἐπισκεπτῶν δεινὸς ρήτωρ, ὃν διαδέχεται ἕτερος καὶ τοῦτον τρίτος, μεθ’ ὃν ἕτεροι ἐξυμνοῦντες τὴν Ἑλλάδα καὶ προκαλοῦντες τὰ δάκρυα τῶν ἀκροατῶν· δεινὸς τέλος ρήτωρ δὲν ἐδίστασε νὰ ἐκφρασθῇ ζωηρότερον τῶν ἄλλων ὑπὲρ τῆς Ἑλλάδος, πάνυ εὐμενῶς μνησθεὶς καὶ τῆς προσφωνήσεως τοῦ Δημάρχου, ὅτε τέλος, κλείων οὕτως εἰπεῖν τὴν ἀρχαιολογικὴν ἐκδρομὴν τῶν ἐπισήμων ἐπισκεπτῶν ὁ κ. Ὡμόλλ, λαμβάνει τὸν λόγον προξενήσας ἀληθῆ κατάπληξιν εἰς πάντας, ὁ πράγματι δαιμόνιος οὗτος ἀρχαιολόγος. Οὗτος ἠγόρευσεν ἐπὶ 1 1/2 ὥραν, τί ἐνόει ὅμως καὶ τί ἔλεγεν ἡ μελίρρυτος ἐκείνη γλῶσσα μόνον οἱ μύσται τῆς ἀρχαιότητος καὶ τῆς φιλολογικῆς γαλλικῆς γλώσσης ἦσαν εἰς θέσιν νὰ γνωρίζωσιν, οἵτινες δὲν ἔπαυον νὰ κρατῶσι σημειώσεις· ἡμεῖς μόνον ἀντελαμβανόμεθα ὅτι ἐπὶ ἑνὸς ἑκάστου τῶν κειμένων ἀρχαιολογικῶν εὑρημάτων προσηλώνων τὸ βλέμμα καὶ δεικνύων διὰ τοῦ λιχανοῦ παρέμεινεν ὁμιλῶν καὶ λεπτολολῶν ἐν τῷ μέσῳ πλήρους σιγῆς καὶ κατανύξεως, συγκρατῶν ἐκεῖ ἐταστικῶς τὸ βλέμμα τῶν θεατῶν. Ἐγγίζει ἡ 4 μ. μ. ὥρα καὶ οἱ ἐπιφανεῖς ξένοι ἀψηφοῦντες τὴν ραγδαίαν βροχὴν μᾶς ἀποχαιρετοῦν ἀφήσαντες τὰς γλυκυτέρας ἀναμνήσεις ἀπὸ ὅσας μέχρι σήμερον δύναται νὰσημειώσῃ ἡ ἱστορία τῶν Δελφῶν κατὰ τοὺς καθ’ ἡμᾶς χρόνους. Τὴν 6 μ. μ. ἐπεβιβάζοντο ἐπὶ τοῦ ἀτμοπλοίου, τὸ ὁποῖον τὴν ἰδίαν νύκτα ἀπῆλθεν. Τὴν ἐπιοῦσαν ἐκ Κατακώλου ἀπεστάλη πρὸς τὸν κ. Δήμαρχον Κρίσσης τὸ ἀκόλουθον τηλεγράφημα, τοῦ ὁποίου φιλικῶς μᾶς ἐπετράπη ἡ δημοσίευσις.
Δήμαρχον Κρίσσης
Γάλλοι περιηγηταὶ εὐχαριστοῦν ἐκ καρδίας τὸν Δήμαρχον καὶ τὰς ἀρχὰς καὶ χαιρετοῦν φιλικῶς τῶν Γάλλων ἀδελφοὺς Ἕλληνας.
«Σενεγάλη»
 |
| Αναμνηστική φωτογραφία εκδρομέων στο αρχαίο θέατρο Δελφών. |
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου