| Την ώρα που κορυφώνεται η αγωνία για την τύχη του τραπεζικού συστήματος, ιδιαίτερα μετά τις μαζικές εκροές καταθέσεων των προηγούμενων ημερών, που συνεχίσθηκαν και το Σαββατοκύριακο στα ΑΤΜ, αποκτούν ιδιαίτερο ενδιαφέρον τα τεχνάσματα που χρησιμοποιούν τρεις... άφραγκες, μεγάλες ελληνικές τράπεζες για να μπαλώσουν τη ρευστότητά τους. Ως γνωστόν το τραπεζικό οικοδόμημα στηρίζεται καθ' όλη τη διάρκεια της κρίσης στα άφθονα δανεικά που παίρνουν οι ελληνικές τράπεζες από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Για να πάρουν χρηματοδοτήσεις που δεν ξεπερνούν τα 90 δισ. ευρώ πλέον, οι ελληνικές τράπεζες έχουν δεσμεύσει ως εγγύηση στην ΕΚΤ ένα βουνό χαρτιών (ομόλογα, τίτλοι δικής τους έκδοσης, τίτλοι δικής τους έκδοσης με εγγύηση του Δημοσίου), ονομαστικής αξίας άνω των 140 δισ. ευρώ. Δηλαδή, η ΕΚΤ «κουρεύει» άγρια την αξία των περιουσιακών στοιχείων των τραπεζών για να τις δανείσει: για κάθε 100 ευρώ ονομαστικής αξίας, έπαιρναν μέχρι πρόσφατα δάνεια λιγότερα από 65 ευρώ («κούρεμα» σε ποσοστό άνω του 35%). Η αξία των εγγυήσεων, όπως υπολογίζεται από την ΕΚΤ, επηρεάζεται σε μεγάλο βαθμό από τις αξιολογήσεις των τίτλων από τους γνωστούς οίκους αξιολόγησης (Standard & Poor's, Moody's, Fitch): όσο περισσότερο υποβαθμίζονται οι τίτλοι, τόσο μειώνεται το ύψος των δανείων που δικαιούνται από την ΕΚΤ οι ελληνικές τράπεζες. Ενώ, λοιπόν, το «κούρεμα» αξίας στα περιουσιακά στοιχεία των τραπεζών γινόταν ήδη... με την ψιλή από τους κεντρικούς τραπεζίτες της Φραγκφούρτης, πριν από μερικές εβδομάδες, μετά τις τελευταίες υποβαθμίσεις του Ελληνικού Δημοσίου, η ΕΚΤ αποφάσισε να «κουρέψει» ακόμη βαθύτερα τα ομόλογα που έχουν εκδώσει οι τράπεζες με κρατική εγγύηση: ενώ ως τότε για κάθε 100 ευρώ τέτοιων ομολόγων έδινε δάνειο 89 ευρώ («κούρεμα» σε ποσοστό 11%), πρόσφατα ανέβασε το ποσοστό του «κουρέματος» στο 15%. Τρεις μεγάλες ελληνικές τράπεζες βρέθηκαν αίφνης εκτεθειμένες από αυτή την τελευταία άσκηση... κομμωτικής τέχνης της ΕΚΤ. Ούτε μπορούσαν να επιστρέψουν στην κεντρική τράπεζα ένα μέρος των δανείων που είχαν λάβει, ούτε όμως είχαν και άλλους σοβαρούς τίτλους διαθέσιμους, για να αυξήσουν τις εγγυήσεις δανεισμού και να καλύψουν τη διαφορά από το νέο «κούρεμα». Εν ολίγοις, τρεις κορυφαίες ελληνικές τράπεζες βρέθηκαν μετά την απόφαση αυτή της ΕΚΤ στο... κόκκινο, αντιμετωπίζοντας πλέον πιεστικό πρόβλημα ρευστότητας. Σχολιάζοντας αυτό το θέμα με αρκετές δόσεις ειρωνείας, συντάκτης σε blog που φιλοξενείται στην ηλεκτρονική έκδοση των "Financial Times" έγραψε χαρακτηριστικά: «Ξέρουμε ότι η ΕΚΤ είναι έτοιμη να σπρώξει τις ελληνικές τράπεζες στον γκρεμό, αν μια αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους γίνει πραγματικότητα και οι κρατικές εγγυήσεις δανεισμού γίνουν "τοξικές". Αλλά αναρωτιόμαστε πόσο μπορεί ήδη να σπρώχνει τις τράπεζες προς τον γκρεμό»; Μερικά βήματα πριν διολισθήσουν στον «γκρεμό», οι τρεις ελληνικές τράπεζες προσέφυγαν σε ένα πρωτοφανές στα τραπεζικά χρονικά τέχνασμα, που προκάλεσε ουκ ολίγα ειρωνικά σχόλια στους διεθνείς τραπεζικούς κύκλους: αφού η ΕΚΤ μείωσε την αξία των τίτλων τους, αυτές αποφάσισαν να την... αυξήσουν και πάλι! Πώς το έκαναν; Ανέβασαν σε εξωφρενικά ποσοστά τα επιτόκια των ομολόγων που είχαν εκδώσει με εγγύηση του Δημοσίου! Έτσι, αυτά τα ομόλογα είναι πλέον τα μοναδικά που εμφανίζονται σε σχετικούς πίνακες της ΕΚΤ με επιτόκια που ξεπερνούν το 13%! Οι δύο από τις τρεις μεγάλες τράπεζες «εκτόξευσαν» τα επιτόκια επτά ομολόγων η καθεμιά, ενώ η τρίτη και μικρότερη έκανε το ίδιο για τρία ομόλογα. Όταν το επιτόκιο ενός ομολόγου αυξάνεται, αυξάνεται και η καθαρή παρούσα αξία του. Αυτό σημαίνει ότι με τον τρόπο αυτό οι τρεις τράπεζες κάλυψαν την απώλεια από το πρόσθετο «κούρεμα» χωρίς να χρειασθεί να προσκομίσουν νέους τίτλους για εγγύηση ή να χάσουν μέρος από τα δανεικά που τους δίνει η ΕΚΤ. Εύλογα θα αναρωτηθεί κάποιος, πώς με τόση ευκολία τρεις τράπεζες εμφανίζονται να δίνουν τέτοια τριτοκοσμικά επιτόκια σε ομολογιούχους για να δανείζονται; Είναι δυνατόν να μπορούν να λειτουργήσουν, όταν πληρώνουν επιτόκιο 13% για να δανείζονται; Η απάντηση σε αυτό το ερώτημα είναι απλή: ποτέ στην πραγματικότητα δεν πρόκειται να φύγουν αυτοί οι τόκοι από τις τράπεζες! Γιατί πολύ απλά τα ομόλογα που έχουν εκδώσει με εγγύηση του Δημοσίου δεν βρίσκεται κανείς να τα αγοράσει και μένουν «παρκαρισμένα» μετά την έκδοσή τους σε χαρτοφυλάκια εντός των ίδιων των τραπεζικών ομίλων. Στην πραγματικότητα, αυτά τα ομόλογα εκδίδονται μόνο για να τα δεσμεύουν οι τράπεζες ως εγγύηση για δανεικά από την ΕΚΤ. Το ερώτημα βέβαια είναι πόσο μπορούν τράπεζες που χρησιμοποιούν τέτοια τεχνάσματα έκτακτης ανάγκης να θεωρούνται σοβαρές, αλλά και πόσο σοβαρή μπορεί να θεωρηθεί μια κεντρική τράπεζα, όπως η ΕΚΤ, όταν εξακολουθεί να προσφέρει δανεικά σε εμπορικές τράπεζες με τέτοιους «πειραγμένους» τίτλους, «παραφουσκωμένους» όσο δεν παίρνει. Με αυτή τη λογική που βλέπουμε σήμερα να κινούνται οι τρεις επιφανείς, πλην «άφραγκοι» Έλληνες τραπεζίτες, αύριο που η ΕΚΤ μπορεί να αυξήσει το ποσοστό «κουρέματος» ακόμη περισσότερο, αυτοί δεν θα διστάσουν να ανεβάσουν τα επιτόκια των ομολόγων τους στο 20%, στο 30%, ή στο 40%; Προφανές είναι ότι αυτό δεν μπορεί να γίνει, χωρίς τουλάχιστον να γελοιοποιηθεί πλήρως η ίδια η ΕΚΤ, που θα εμφανισθεί να δανείζει με εγγύηση τίτλους που έχουν πάρει... στεροειδή! Γι' αυτό και όσοι ξέρουν τα σοβαρά προβλήματα που αντιμετωπίζει το τραπεζικό σύστημα λένε ότι αν δεν βρεθεί πολύ σύντομα μια λύση στην ελληνική κρίση χρέους οι ελληνικές τράπεζες λίγο θα απέχουν από το να χαρακτηρισθούν ως «τοξικές»... | 
Θέμα ημερών είναι πλέον το «κλείδωμα» μιας συμφωνίας για διπλό νέο δάνειο στην Ελλάδα, που θα αποτρέψει τη χρεοκοπία τουλάχιστον μέχρι τα μέσα του 2013. Σύμφωνα με καλά πληροφορημένες πηγές, το πολιτικό «θέατρο» στην Αθήνα και τις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, που ανέβασε στα ύψη τις ανησυχίες ακόμη και για επιστροφή της χώρας στη δραχμή, τελειώνει πολύ σύντομα, όχι μόνο επειδή το ΔΝΤ απηύθυνε χθες σκληρή προειδοποίηση στις κυβερνήσεις της ευρωζώνης, αλλά και επειδή η ανησυχία που προκλήθηκε στους Έλληνες καταθέτες απειλεί να προκαλέσει ανεξέλεγκτες εξελίξεις στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα. 
